Ο Μάνος Ελευθερίου (1938-2018), διάσημος Έλληνας συγγραφέας ποιημάτων, διηγημάτων και τραγουδιών, δυστυχώς έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών στις 22 Ιουλίου 2018.Καθώς γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Σύρο, οι μαθητές του ΟΜΙΛΩ που κάνουν μαθήματα στο νησί ακούν συχνά το όνομά του. Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, παρακολουθούν εκδηλώσεις στον πολιτιστικό χώρο «Μάνος Ελευθερίου» στην Ερμούπολη, όπου διάφοροι καλλιτέχνες παρουσιάζουν τραγούδια του.
Ο Μάνος Ελευθερίου αγαπούσε τη Σύρο και επιμελήθηκε βιβλία για το νησί του, ειδικά για τον Μάρκο Βαμβακάρη και τη κοινωνία της Σύρου, για το θέατρο στην Ερμούπολη του εικοστού αιώνα, και για την Ερμούπολη στην ελληνική λογοτεχνία.
Κάποια στοιχεία για τη ζωή του:
Γεννημένος το 1938 στην Ερμούπολη, την πρωτεύουσα της Σύρου, σπούδασε θέατρο στην Αθήνα και ξεκίνησε να γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας[1] . Ως στιχουργός περισσότερων από 400 τραγουδιών συνεργάστηκε με πολλούς σημαντικούς Έλληνες μουσικοσυνθέτες, όπως ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Γιώργος Ζαμπέτας. Τα τραγούδια του ερμήνευσαν διάσημοι τραγουδιστές όπως ο Δημήτρης Μητροπάνος, ο Γιώργος Νταλάρας, η Χάρις Αλεξίου και η Άλκηστις Πρωτοψάλτη. Δημοσίευσε διηγήματα, εικονογράφησε βιβλία για παιδιά και εργάστηκε ως ραδιοφωνικός παραγωγός. Το 2013 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε[2] βραβείο για τo τεράστιο έργο του και τη συνολική προσφορά του στα ελληνικά γράμματα.
Το μυθιστόρημά του «Ο Καιρός των Χρυσανθέμων»
Το 2005 τιμήθηκε με[3] το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το μυθιστόρημά του «Ο Καιρός των Χρυσανθέμων». Χρυσάνθεμο είναι ένα είδος λουλουδιού που το όνομά του προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά: χρυσό + άνθεμον = χρυσό λουλούδι. Το βιβλίο μεταφέρει τους αναγνώστες σε μια εποχή στο παρελθόν που δεν θα έρθει ποτέ ξανά.
Η υπόθεση: Το 1896 ο θίασος[4] της μεγάλης πρωταγωνίστριας της εποχής Ευαγγελίας Παρασκευοπούλου φτάνει στην Ερμούπολη για να εμφανιστεί στο Θέατρο Απόλλων. Το αποχαιρετιστήριο[5] δείπνο προς τιμήν του θιάσου δόθηκε στην έπαυλη[6] της τοπικής οικογένειας Πίνα. Σε εκείνο το δείπνο μια σειρά παράδοξων γεγονότων θα φέρουν μια νέα αρχή για τους βασικούς χαρακτήρες του βιβλίου. Η αληθινή αγάπη θα ανθήσει πάνω σε σκοτεινά μυστικά και κρυφά πάθη.
Στις 28 Ιουλίου 2018 οι μαθητές του ΟΜΙΛΩ απόλαυσαν στη Σύρο μία συναυλία της Άλκηστης Πρωτοψάλτη και του Σταύρου Ξαρχάκου. Προς τιμήν του Μάνου Ελευθερίου παρουσίασαν το τραγούδι του «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες» (σε μουσική του Ηλία Ανδριόπουλου).
Ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω βίντεο, το οποίο γυρίστηκε στην συναυλία. Κάτω από το βίντεο μπορείτε να δείτε τους στίχους του τραγουδιού.
| Μόνο να γράφεις τ’ όνομά σου,
κι εκείνο το ’μαθες μισό, μα συλλαβίζεις τα όνειρά σου στο Άργος και στον Ιλισό.
Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς και τσικουδιά στους καφενέδες τα παλληκάρια να κερνάς.
Του κόσμου το στενό γεφύρι θα το περάσουμε μαζί, θα ’ναι η καρδιά σου παραθύρι, τα λόγια σου παλιό κρασί. |
Just to write your name,
even that you have partly learned but you are spelling out your dreams in Argos and in Ilissos
I will meet you again in the gardens you will be passing by on the 3rd of September and raki in coffee shops you will be offering to brave young men
The narrow bridge of the world we will be crossing together, your heart will be a window your words (will be) an old wine. |
Σε ένα άλλο διάσημο τραγούδι του Μάνου Ελευθερίου, «Άλλος για Χίο τράβηξε» (1972), αναφέρεται επίσης η αγαπημένη γενέτειρά[7] του η Σύρος.
| Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Δήμος Μούτσης Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Μητροπάνος
Στα καλντερίμια συζητούν ως το πρωί γειτόνοι μα σκοτεινιάζει ο καιρός και στις καρδιές νυχτώνει
Άλλος για Χίο τράβηξε πήγε κι άλλος για Μυτιλήνη κι άλλος στης Σύρας τα στενά αίμα και δάκρυα πίνει
Σε πανηγύρι και γιορτή απ’ την Αγιά Μαρκέλλα σ’ αγόρασα χρυσή κλώστη και κόκκινη κορδέλα |
Lyrics: Manos Eleftheriou
Music: Dimos Moutsis First version: Dimitris Mitropanos
In the cobbled streets they discuss The neighbors till the morning But the weather is getting darker And in the hearts night is coming
One pulled and went to Chios another to Mitilini Another one in Syros’ narrow streets Drinks blood and teardrops
In festival and fest From Saint Markella I bought you golden thread and a red ribbon |
Οι μαθητές του ΟΜΙΛΩ που θα κάνουν μαθήματα ελληνικών στη Σύρο τον Σεπτέμβριο του 2018 θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μια θεατρική παράσταση βασισμένη στο βραβευμένο βιβλίο, στο Θέατρο Απόλλων της Ερμούπολης, την αυθεντική τοποθεσία της υπόθεσης του βιβλίου.
[1] η στρατιωτική θητεία = ο χρόνος που ένας άντρας είναι στρατιώτης
[2] απονέμω (αορ. απένειμα) = [επίσημο] δίνω, προσφέρω (για βραβείο, τιμή, δίπλωμα)
[3] τιμήθηκε με = του απένειμαν, κέρδισε
[4] ο θίασος = ομάδα καλλιτεχνών, συνήθως ηθοποιών, που παρουσιάζουν μία παράσταση
[5] αποχαιρετιστήριος,-α,-ο: για κάτι που γίνεται στο τέλος μιας χρονικής περιόδου για να πούμε «αντίο»
[6] η έπαυλη = η βίλα, ένα μεγάλο και πολυτελές σπίτι
[7] η γενέτειρα = το μέρος όπου γεννήθηκε κάποιος
In the mood to read more interesting texts about Greek Culture, together with Audio-files to improving your listening skills?
Then you are welcome to download our FREE eBOOK here
