Ένας ελληνικός παραδοσιακός γάμος στην Ελλάδα ; σήμερα τα ζευγάρια επιλέγουν ακόμα να παντρευτούν, αν και συνήθως είναι αποδεκτό να «ζουν μαζί» για λίγο καιρό πριν τον γάμο.
Διαβάζοντας τον τίτλο, είναι πιθανόν ότι η σκέψη σας πάει στην ταινία «My Big Fat Greek Wedding»:https://www.youtube.com/watch?v=O2mecmDFE-Q
Η ταινία αυτή έκανε τυς ελληνικούς γάμους γνωστούς σε όλο τον κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι ξεχνάνε ότι η ταινία ήταν για έναν γάμο σε μια ελληνο-αμερικάνικη οικογένεια, που τα μέλη της μεγάλωσαν και ζουν στις ΗΠΑ. Οι ελληνικές οικογένειες που ζουν εκτός Ελλάδας, συχνά τείνουν να είναι πολύ πιο παραδοσικές από τους Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα.
Ας δούμε, λοιπόν, πώς είναι συνήθως ένας ελληνικός γάμος, αν και υπάρχουν διαφορές, ανάλογα με τα «πιστεύω», την περιοχή ή τα οικονομικά μέσα.
Όταν οι Έλληνες αποφασίζουν να παντρευτούν, συνήθως οι ετοιμασίες διαρκούν περίπου έναν χρόνο. Πώς αρχίζουν όλα;
Όπως σε πολλές χώρες, συνήθως οι άνδρες κάνουν πρόταση γάμου στην σύντροφό τους, και όταν συμφωνήσουν και οι δύο, αρχίζουν τις προετοιμασίες για τον γάμο. Είναι μεγάλη διαδικασία, αλλά δεν το κάνουν μόνοι τους! Διαλέγουν έναν κουμπάρο ή/και μία κουμπάρα, που βοηθάνε κατά την διάρκεια της περιόδου των ετοιμασιών.
Ο κουμπάρος και η κουμπάρα συνήθως δεν είναι μέλη της οικογένειας, αλλά καλοί φίλοι του ζευγαριού. Με το να είναι κουμπάροι γίνονται φίλοι ζωής και μέρος της οικογένειας. Οι κουμπάροι έχουν σημαντικό ρόλο κατά την διάρκεια του γάμου.
Μεγάλο μέρος της ετοιμασίας του γάμου είναι παρόμοιος με άλλες χώρες: αναζήτηση της εκλησίας (το 90% των γάμων γίνονται ακόμα στην εκκλησία), επιλογή του χώρου όπου θα γίνει η δεξίωση του γάμου, ο στολισμός, το νυφικό και το κοστούμι, οι βέρες, η μουσική, το φαγητό, το πάρτι για το bachelor…
Βεβαίως μπορεί κανείς να διαλέξει πολιτικό γάμο στο δημαρχείο. Αντίθετα με άλλες ευωπαϊκές χώρες, στην Ελλάδα δεν απαιτείται πολιτικός γάμος πριν τον θρησκευτικό. Ο γάμος στην εκκλησία καλύπτει τις νομικές απαιτήσεις. Οι νεότερες γενιές στις πιο μεγάλες πόλεις δεν παντρεύονται πια και απλά «συζούν» ή μοιράζονται σπίτια με φίλους.
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε και να μάθετε μερικές παραδόσεις που ίσως είναι διαφορετικές από τις συνήθειες στην χώρα σας:
1. Επιλογή της ημερομηνίας του γάμου
Στην Ελλάδα υπάρχουν ημερομηνίες που δεν μπορεί να γίνει ένας γάμος, ειδικά αν πρόκειται για θρησκευτικό γάμο.
Οι απαγορευμένες ημερομηνίες είναι αυτές της νηστείας πριν από μεγάλες γιορτές. Έτσι οι Έλληνες δεν παντρεύονται κατά την διάρκεια των 40 ημερών πριν τα Χριστούγεννα καθώς και την περίοδο της νηστείας ανάμεσα στις απόκριες και το Πάσχα. Επίσης η εκκλησία δεν κάνει γάμους τις 2 πρώτες εβδομάδες του Αυγούστου, που είναι αφιερωμένες στην νηστεία για τον εορτασμό της Παναγίας στις 15 Αυγούστου.
2. Το κρεβάτι
Το «κρεβάτι» είναι μια παλιά παράδοση, από την εποχή που τα ζευγάρια δεν μπορούσαν να μένουν μαζί πριν τον γάμο. Καθώς ο γάμος ήταν η αρχή της κοινής τους ζωής όπου μοιράζονταν το ίδιο κρεβάτι, υπάρχει η παράδοση να εγκαινιάζεται το κρεβάτι από την οικογένεια και τους φίλους. Συγκεντρώνονται λίγες μέρες πριν τον γάμο στο σπίτι όπου θα μείνει το ζευγάρι. Νέες ανύπαντρες κοπέλες στρώνουν το κρεβάτι με ωραία άσπρα σεντόνια και στη συνέχεια φίλοι και συγγενείς το γεμίζουν με λεφτά (για πλούτο) και ρύζι (για ευημερία). Φίλοι που έχουν ήδη παιδιά, τα ρίχνουν στο κρεβάτι και εύχονται στο ζευγάρι να αποκτήσει σύντομα τα δικά του παιδιά.
3. Η μέρα του γάμου
Η προετοιμασία
Ο γαμπρός και η νύφη ετοιμάζονται ξεχωριστά στο σπίτι των γονιών. Παραδοσιακή μουσική μπορεί να ακούγεται ενώ το ζευγάρι ντύνεται, η νύφη χτενίζεται και βάφεται ή ο γαμπρός ξυρίζεται!
Όταν η νύφη είναι έτοιμη, φεύγει από το σπίτι με τον πατέρα της.
Μια άλλη παράδοση είναι η νύφη να γράφει τα ονόματα των ανύπαντρων φίλων της στην σόλα του παπουτσιού. Τα κορίτσια των οποίων το όνομα θα σβηστεί ως το τέλος του γάμου θα παντρευτούν σύντομα!
Η γαμήλια τελετή
Καθώς η πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού είναι Έλληνες Ορθόδοξοι, οι περισσότεροι γάμοι θα ακολουθήσουν την τελετή της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η τελετή διαρκεί συνήθως 1 ώρα περίπου.
Ο γαμπρός περιμένει την νύφη μπροστά από την εκκλησία κρατώντας μία ανθοδέσμη. Όταν φτάνει η νύφη στην εκκλησία, συνοδεύεται από τον πατέρα της. Ο πατέρας την παραδίδει στον γαμπρό, ο οποίος προσφέρει την ανθοδέσμη στην νύφη.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, ο γαμπρός και η νύφη στέφονται βασιλιάς και βασίλισσα της μέρας και κατά την διάρεια της τελετής φοράνε κορώνες που ονομάζονται στέφανα και ενώνονται με μία κορδέλα. Τα στέφανα συμβολίζουν επίσης ότι θα είναι αρχηγοί του σπιτιού τους.
Ο κουμπάρος και η κουμπάρα κάνουν την τελετή μαζί με τον ιερέα και τοποθετούν τα στέφανα στα κεφάλια του ζευγαριού. Επίσης αλλάζουν τις βέρες ανάμεσα στον γαμπρό και την νύφη 3 φορές, για να θυμίσουν ότι οι αδυναμίες του ενός εξισορροπούνται από τις δυνάμεις του άλλου και αντίστροφα.
Ο ιερέας επίσης θα βάλει κρασί σε ένα ποτήρι- η νύφη και ο γαμπρός θα πιουν τρεις γουλιές. Το κρασί συμβολίζει την ζωή και οι τρεις γουλιές δείχνουν ότι θα μοιράζονται την ζωή μαζί.
Κατά την διάρκεια της τελετής, το ζευγάρι θα κρατιέται από το δεξί χέρι που συμβολίζει την καινούργια τους ζωή σαν ενότητα. Στο τέλος της τελετής, ενώ ακόμα θα φοράνε τα στέφανα, το ζευγάρι περπατάει γύρω από το τραπέζι με το κρασί, την Βίβλο και τα κεριά. Ο ιερέας τους οδηγεί στην πρώτη τους πορεία ως σύζυγοι. Μετά από 3 γύρους, ο ιερέας ευλογεί το ζευγάρι και αφαιρεί τα στέφανα. Κατά την διάρκεια της τελετής, μιλάει μόνο ο ιερέας και έτσι δεν υπάρχουν γαμήλιοι όρκοι από το ζευγάρι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα, η τελετή δεν γίνεται στα νέα ελληνικά, αλλά στην Κοινή Ελληνική, την επίσημη γλώσσα της Καινής Διαθήκης.
Οι περισσότεροι καλεσμένοι στέκονται μέσα στην εκκλησία και πολλοί μένουν έξω από την εκκλησία και παρακολουθούν την λειτουργία από τα μεγάφωνα. Στην ελληνική εκκλησία είναι δυνατον να κινείσαι και να μπαινοβγαίνεις στην εκκλησία κατά την διάρκεια της τελετής. Μετά την ολοκλήρωση της τελετής, το ζευγάρι βγαίνει έξω και οι καλεσμένοι ρίχνουν ρύζι στους νεόνυμφους.
Οι καλεσμένοι μετά εύχονται στο ζευγάρι καθώς και σε όλη την οικογένεια με τις τυπικές ελληνικές ευχές. (δείτε παρακάτω)
Μπομπονιέρα
Μετά την τελετή, ο κάθε καλεσμένος παίρνει μια όμορφη μπομπονιέρα, δηλαδή μια μικρή διακοσμημένη τσαντούλα με κουφέτα (γλυκά αμύγδαλα). Η μπομπονιέρα μπορεί να δοθεί και αργότερα, στους συναδέλφους στην δουλειά για παράδειγμα ή σε αυτούς που δεν μπόρεσαν να έρθουν στον γάμο.
Το γαμήλιο πάρτι
Το πάρτι συνήθως γίνεται αμέσως μετά την εκκλησία σε μία ταβέρνα, ένα εστιατόριο, ένα ξενοδοχείο, έναν κήπο ή ένα επίσημο μέρος.
Το φαγητό σερβίρεται και αργότερα το ζευγάρι αρχίζει τον χορό που κρατάει για ώρες. Παλιότερα υπήρχε συγκρότημα που έπαιζε παραδοσιακή μουσική. Σήμερα, στους περισσότερους γάμους υπάρχει ένας Dj, που παίζει και παραδοσιακή και μοντέρνα μουσική. Η παραδοσιακή μουσική είναι από τις περιοχές όπου κατάγεται το ζευγάρι. Καθώς όλοι οι Έλληνες, νέοι και μεγαλύτεροι, γνωρίζουν τα παραδοσιακά τραγούδια, σχεδόν όλοι μπαίνουν στον κύκλο του χορού.
4. Ευχές
Στην εκκλησία και στο πάρτι, αλλά και πριν τον γάμο, λέγονται τυπικές ευχές. Παρακάτω είναι οι πιο κοινές ελληνικές ευχές :
Πριν τον γάμο ευχόμαστε στους μελλόνυμφους:
«Η ώρα η καλή»
Στους νεόνυμφους, ευχόμαστε:
«Να ζήσετε!»
«Καλούς απογόνους!»
Αν δεν είστεπαντρεμένοι και βρίσκεστε σε έναν γάμο, ίσως να ακούσετε αυτήν την ευχή:
«Και στα δικά σου!»
Επίσης ο κουμπάρος θα ακούσει την ευχή:
«Πάντα άξιος!»
