Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι μαθητές του Ομιλώ, προερχόμενοι κυρίως από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, φαίνεται πως ενδιαφέρονται να μετακομίσουν στην Ελλάδα ή να γίνουν Έλληνες υπήκοοι. Από το 2020, σε αυτά τα ενδιαφερόμενα άτομα συμπεριλαμβάνονται και Βρετανοί υπήκοοι. Έχουμε ακούσει διάφορους προσωπικούς λόγους που τους έχουν κάνει να σκεφτούν αυτό το βήμα, όπως για παράδειγμα:Δεν είμαι ευχαριστημένος/η με τους πολιτικούς της χώρας μου, κι ελπίζοντας ότι η ελληνική δημοκρατία λειτουργεί καλύτερα…
Δεν είμαι ευχαριστημένος/η με την κοινωνική μου ζωή στην πατρίδα μου, κι ελπίζοντας να κάνω φίλους στην Ελλάδα και περνώντας καλά…
Δεν αντέχω τις πολλές κρύες και υγρές μέρες, και ελπίζοντας ότι στην Ελλάδα θα κάθομαι κάτω από τον ήλιο κάθε μέρα…
Δεν είμαι ευχαριστημένος/η με την κατάσταση με τον covid-19 στην πατρίδα μου, και ελπίζοντας ότι η κατάσταση σε κάποιο ελληνικό νησί θα είναι μακράν καλύτερη…
Δεν αντέχω να μένω σε ξενοδοχεία κάθε φορά που επισκέπτομαι την Ελλάδα, έτσι αγοράζοντας ένα δεύτερο σπίτι στην Ελλάδα και ελπίζοντας ότι θα ζω κυρίως εκεί όταν συνταξιοδοτηθώ…
Δεν είμαι ευχαριστημένος/η με το πήγαινε-έλα στην πατρίδα, έτσι περιμένοντας πώς και πώς να γίνω «ψηφιακός νομάς» ή να δουλεύω διαδικτυακά από την Ελλάδα…
Πώς να γίνετε… Έλληνες!
Ο πιο απλός τρόπος για να αποκτήσει κάποιος την ελληνική υπηκοότητα είναι να έχει Έλληνες γονείς. Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορεί κανείς να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια, θα μάθουμε τι είναι η τιμητική πολιτογράφηση και θα ανακαλύψουμε την ιστορία μερικών από τις ελληνικές κοινότητες ανά τον κόσμο. Είστε έτοιμοι;
Η διαφορά μεταξύ ιθαγένειας και ιδιότητας μόνιμου κατοίκου
Καταρχάς, ας ρίξουμε μια ματιά στις διαφορές μεταξύ της ελληνικής ιθαγένειας και της ιδιότητας μόνιμου κατοίκου, καθώς είναι εύκολο να τις μπερδέψει κανείς. Η πιο προφανής διαφορά μεταξύ τους είναι ότι μόλις γίνετε πολίτης μιας χώρας, μπορείτε στη συνέχεια να υποβάλετε αίτηση για διαβατήριο, ενώ το καθεστώς διαμονής είναι συνήθως υπό όρους. Η διαμονή σε μια χώρα της ΕΕ σας επιτρέψει να ταξιδέψετε πιο ελεύθερα (όπως και με τις χώρες που ανήκουν στη ζώνη Σένγκεν) αλλά έχετε το δικαίωμα να μείνετε μόνιμα μόνο σε αυτή τη συγκεκριμένη χώρα. Η ιθαγένεια σε μια χώρα της ΕΕ σημαίνει ότι έχετε το δικαίωμα να ζείτε, να εργάζεστε και να σπουδάζετε σε οποιαδήποτε άλλη χώρα μέλος της ΕΕ, γεγονός που σας δίνει πρόσβαση στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Εν ολίγοις, η ελληνική ιθαγένεια σημαίνει περισσότερα οφέλη και δικαιώματα. 😊
Έλληνας γεννιέσαι…
Η ελληνική ιθαγένεια μπορεί να αποκτηθεί είτε λόγω καταγωγής ή μέσω της διαδικασίας πολιτογράφησης. Το παιδί ενός Έλληνα πολίτη αποκτά αυτόματα την ελληνική ιθαγένεια κατά τη γέννησή του. Το ίδιο ισχύει και για παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και των οποίων οι γονείς έχουν ζήσει νόμιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Κάποιος που γεννήθηκε στο εξωτερικό μπορεί να υποβάλει αίτηση για να διεκδικήσει την ελληνική καταγωγή. Θα πρέπει όμως να έχει αποδείξει ότι είτε η μητέρα του ή/και ο πατέρας του είναι Έλληνας υπήκοος. Κάποιος μπορεί να προσπαθήσει να αποδείξει ότι παππούδες και γιαγιάδες του είναι Έλληνες υπήκοοι για τον ίδιο λόγο, αλλά η διαδικασία συνήθως διαρκεί περισσότερο.
Η διαδικασία της πολιτογράφησης
Η ελληνική ιθαγένεια μπορεί επίσης να αποκτηθεί μέσω της διαδικασίας της πολιτογράφησης. Αυτό ισχύει για αλλοδαπούς που δεν έχουν ελληνική καταγωγή, αλλά έχουν ζήσει στην Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι αιτούντες πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν ζήσει στην Ελλάδα νόμιμα τουλάχιστον για επτά χρόνια μέχρι την υποβολή της αίτησής τους, να περάσουν ένα τεστ για να αποδείξουν ότι μπορούν να μιλήσουν άπταιστα ελληνικά και καθώς και μια εξέταση σχετικά με την ελληνική ιστορία και τον ελληνικό πολιτισμό.
Η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει να έχει κάποιος διπλή υπηκοότητα. Έτσι, ένας Έλληνας υπήκοος δεν χάνει την ελληνική υπηκοότητα εάν αποκτήσει την υπηκοότητα μιας άλλης χώρας. Ωστόσο, τα παιδιά που γεννήθηκαν με διπλή υπηκοότητα, π.χ. ελληνική και ιαπωνική, μπορεί να χρειαστεί να «απωλέσουν» τη μια από τις δύο αν αυτό απαιτείται από τη νομοθεσία της άλλης χώρας.
Το να είσαι Έλληνας σημαίνει να είσαι και Ευρωπαίος!
Ένας Έλληνας υπήκοος είναι και πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ως εκ τούτου, απολαμβάνει τα ίδια δικαιώματα με τους άλλους πολίτες της ΕΕ. Ωστόσο, όπως σημειώνει και ο διάσημος σκιτσογράφος Αρκάς στο παρακάτω σκίτσο, «είναι μεγάλη τύχη να γεννηθείς Έλληνας και μεγάλη τύχη να πεθάνεις Έλληνας… το ενδιάμεσο όμως είναι μεγάλη ατυχία». Αναφέρεται φυσικά στην σύνθετη οικονομικοπολιτική κατάσταση (και ιστορία) της Ελλάδας.
Τιμητική Πολιτογράφηση
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η ελληνική ιθαγένεια μπορεί να δοθεί ως φόρος τιμής σε ανθρώπους «που έχουν παράσχει εξαιρετικές υπηρεσίες στη χώρα ή των οποίων η πολιτογράφηση εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον».
Τον Ιούλιο του 2020, η ελληνική ιθαγένεια απονεμήθηκε στη Βικτώρια Χίσλοπ για την προσφορά της σχετικά με την ανάδειξη της ελληνικής ιστορίας και κουλτούρας μέσα από τα πολυβραβευμένα βιβλίας της. Τα περισσότερα βιβλία της διαδραματίζονται στην Ελλάδα και σχετίζονται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα, όπως για παράδειγμα τα μυθιστορήματα The Island, The Thread, Cartes Postales from Greece, Those Who Are Loved, One August Night, και η συλλογή δοκιμίων One Cretan Evening and Other Stories.
Ο βραβευμένος με Όσκαρ ηθοποιός Τομ Χανκς και η σύζυγός του Ρίτα Γουίλσον έλαβαν και αυτοί φέτος την ελληνική ιθαγένεια για τη βοήθεια που παρείχαν στα θύματα των πυρκαγιών που έπληξαν το Μάτι, μια παραθεριστική πόλη πολύ κοντά στην Αθήνα, τον Ιούλιο 2018.
Από τότε που παντρεύτηκε τη Γούιλσον, η οποία είναι μισή Ελληνίδα, ο Χανκς τρέφει μεγάλο θαυμασμό για ό,τι έχει να κάνει με την Ελλάδα και επισκέπτεται τη χώρα μας εδώ και πολλά χρόνια. Το ζευγάρι έχει ένα σπίτι στην Αντίπαρο, η οποία απέχει μόλις 2 ώρες από την πολυαγαπημένη μας Σύρο, όπου γίνονται τα καλοκαιρινά μαθήματα του Ομιλώ! Ο Χανκς και η Γουίλσον ήταν παραγωγοί της ταινίας My Big Fat Greek Wedding (ελ. «Γάμος α λα ελληνικά»), η οποία γνώρισε μεγάλη επιτυχία στους κινηματογράφους και έμαθε στο Αμερικανικό κοινό πώς είναι το να μεγαλώνεις σε μια Ελληνοαμερικανική οικογένεια.
Όταν κάποιος έχει ελληνικές ρίζες
Μια σύντομη ιστορία των Ελληνοαμερικανών…
Παρόλο που οι Έλληνες αποτελούν ένα μικρό ποσοστό των συνολικών μεταναστών των ΗΠΑ, σχημάτισαν τοπικές κοινότητες με έντονη παρουσία όπου και αν εγκαταστάθηκαν προκειμένου να διατηρήσουν τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τη θρησκευτική πίστη τους. Η μεγαλύτερη ελληνική κοινότητα εκτός Ελλάδας βρίσκεται στις ΗΠΑ, ενώ ακολουθεί η Αυστραλία, η Κύπρος, ο Καναδάς, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ελληνική μετανάστευση προς τις ΗΠΑ ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα και εντάθηκε το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, καθώς συνδεόταν με τις πολιτικές αναταραχές και τις οικονομικές δυσκολίες που προκάλεσε η Οθωμανική κυριαρχία, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Εκείνη την περίοδο, η ελληνική μετανάστευση αποτελούταν κατά 90% από άντρες, σε αντίθεση με τα μεταναστευτικά κύματα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτοί οι άνδρες εργάζονταν για να στείλουν χρήματα πίσω στις οικογένειές τους. Ο στόχος τους ήταν κάποια στιγμή να μπορέσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Ωστόσο, πολλοί έχασαν την πατρίδα τους λόγω της ανταλλαγής πληθυσμών του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία εκτόπισε 1,5 εκατομμύρια Έλληνες από την Ανατολία, την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο. Έτσι πολλοί από τους Έλληνες που πήγαν ως οικονομικοί μετανάστες στην Αμερική αναγκάστηκαν να μείνουν εκεί.
Επιπλέον, το 1924 άρχισαν να εφαρμόζονται στις ΗΠΑ διάφοροι περιορισμοί με σκοπό τον έλεγχο της μετανάστευσης, οι οποίοι επηρέαζαν κυρίως τους μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη. Αυτό ενθάρρυνε πολλούς Έλληνες μετανάστες να υποβάλουν αίτηση για την Αμερικανική υπηκοότητα, να φέρουν τις οικογένειές τους στις ΗΠΑ και να εγκατασταθούν μόνιμα εκεί.
Οι περισσότεροι Ελληνοαμερικανοί που γεννήθηκαν στις ΗΠΑ έχουν αμερικανικό διαβατήριο, αλλά μπορούν να υποβάλουν εύκολα αίτηση και για την ελληνική υπηκοότητα.
Η λίστα με τους διάσημους Ελληνοαμερικανούς είναι εκτενής, αλλά μερικοί από τους πιο γνωστούς είναι οι ακόλουθοι: η ηθοποιός Jennifer Aniston από τη σειρά Φιλαράκια, η βραβευμένη με Όσκαρ Olympia Dukakis, ο ηθοποιός και σεναριογράφος John Cassavetes, ο σκηνοθέτης και παραγωγός ταινιών Elia Kazan, οι κωμικοί Tina Fey, Nia Vardalos και Zack Galifianakis, η παρουσιάστρια τηλεόρασης Maria Menounos, η δημοσιογράφος και ιδρυτής της εφημερίδας The Huffington Post Arianna Huffington, οι μυθιστοριογράφοι Jeffrey Eugenides και George Pelekanos. Και η λίστα συνεχίζεται….
… και των Ελληνοαυστραλών!
Η Αυστραλία φιλοξενεί άλλη μια από τις μεγαλύτερες ελληνικές κοινότητες στον κόσμο. Οι Έλληνες αποτέλεσαν ένα από τα μεγαλύτερα κύματα μετανάστευσης που γνώρισε η Αυστραλία. Η μετανάστευση εντάθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον ελληνικό εμφύλιο. Το μεταναστευτικό κύμα προς την Αυστραλία ανανεώθηκε τις τελευταίες δύο δεκαετίες λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Η Μελβούρνη είναι η πόλη με την πιο οργανωμένη κοινότητα Ελληνοαυστραλών. Σημαντική παρουσία Ελλήνων υπάρχει και στο Σίδνεϊ, την Αδελαΐδα, το Μπρίσμπεϊν και το Περθ.
Μια ενδιαφέρουσα πληροφορία για τη Μαρία Κάλλας…
Γνωρίζατε ότι η Μαρία Κάλλας, μια από τις πιο γνωστές και βραβευμένες ερμηνεύτριες όπερας του 20ου αιώνα, απεκδύθηκε την αμερικανική υπηκοότητα για να αποκτήσει την ελληνική τη δεκαετία του ’60; Η Κάλλας γεννήθηκε στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης από Ελληνοαμερικανούς γονείς. Μετακόμισε στην Ελλάδα σε νεαρή ηλικία, όπου και έλαβε τη μουσική της παιδεία. Στη συνέχεια έφυγε για να ξεκινήσει την καριέρα της στην Ιταλία κάνοντας εμφανίσεις στη Σκάλα του Μιλάνου. Είχε σχέση με έναν επίσης διεθνώς γνωστό Έλληνα, τον εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση, ο οποίος ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους τους κόσμου. Πρόκειται για άλλη μια περίπτωση Έλληνα από τη Σμύρνη (σύγχρονη İzmir στην Τουρκία) που έφυγε από την πόλη το 1922 μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους, όπως αναφέραμε και παραπάνω.
Αν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα για τον ίδιο και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ωνάση κάντε κλικ εδώ.
