Πώς να γίνεις δάσκαλος στην Ελλάδα; Επειδή το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε χώρας είναι διαφορετικό, εξίσου μεγάλες διαφορές παρατηρούνται και στο πώς μπορεί κανείς να γίνει δάσκαλος, τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Click below to listen to the AUDIO in Greek and improve your listening skills
Όπως γνωρίζουν πολύ καλά οι μαθητές μας, στο Ομιλώ είμαστε πολύ περήφανοι για την εξαιρετική ομάδα δασκάλων που έχουμε. Όλοι οι δάσκαλοι του Ομιλώ είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της καριέρας τους εξειδικεύτηκαν στη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας. Μεταξύ άλλων, αυτό σημαίνει ότι ξέρουν πώς να διδάσκουν Ελληνικά με διαδραστικό τρόπο σε ανθρώπους από πολλές διαφορετικές χώρες και υπόβαθρα. Σκοπός τους είναι οι μαθητές να αρχίσουν να χρησιμοποιούν τα Ελληνικά απ’ την πρώτη κιόλας μέρα και να μπορούν να επικοινωνήσουν με τους ντόπιους. Αυτό γίνεται χάρη σε πολλά χρόνια εργασίας στον τομέα αυτό, σε εποικοδομητική κριτική και σε συνεχή κατάρτιση.
Το Ομιλώ είναι ένα ιδιωτικό σχολείο και έτσι έχει τη δυνατότητα να διαλέγει τα κατάλληλα άτομα για την ομάδα του με βάση τα επαγγελματικά προσόντα, τον χαρακτήρα, το ανοιχτό πνεύμα, τη δημιουργικότητα και τη χημεία με την υπόλοιπη ομάδα. Έξω από την τάξη, οι δάσκαλοί μας συμμετέχουν στη δημιουργία διδακτικού υλικού.
Όσοι επιλέγουν να εργαστούν ως δάσκαλοι σε δημόσιο ελληνικό σχολείο ακολουθούν μια πολύ διαφορετική πορεία. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε πώς μπορεί κάποιος να γίνει δάσκαλος σε δημόσιο σχολείο στην Ελλάδα. Η διαδικασία ξεκινά με την αποφοίτηση απ’ το σχολείο και την είσοδο στο πανεπιστήμιο και συνεχίζει μέχρι και την εύρεση εργασίας.
Πρωτοβάθμια εκπαίδευση και παιδικοί σταθμοί
Τα περισσότερα ελληνικά πανεπιστήμια διαθέτουν ξεχωριστό τμήμα για την εκπαίδευση δασκάλων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (δηλαδή δημοτικού σχολείου) και νηπιαγωγών. Αυτό το τμήμα συνήθως ονομάζεται Παιδαγωγικά, μια σύνθετη λέξη, που προέρχεται από το παιδί και το άγω (οδηγώ-καθοδηγώ). Παιδαγωγός είναι αυτός που καθοδηγεί το παιδί. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση διαρκεί τέσσερα χρόνια. Για να διδάξει κανείς σε δημόσια ή ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα, θα πρέπει να είναι απόφοιτος πανεπιστημίου.
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Οι καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (δηλαδή γυμνασίου και λυκείου) αποφοιτούν από την πανεπιστημιακή σχολή που σχετίζεται με την ειδικότητά τους, π.χ. φυσική, μαθηματικά, ελληνική γλώσσα (γνωστή και ως φιλολογία), ιστορία, μουσική, κλπ. Αξίζει να σημειωθεί ότι μερικά απ’ αυτά τα πτυχία, ενώ εξοπλίζουν τους αποφοίτους τους με όλες τις απαραίτητες γνώσεις γύρω απ’ το αντικείμενό τους, δεν τους διδάσκουν επαρκώς πώς να κάνουν μάθημα σε παιδιά.
Αφού ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, οι απόφοιτοι αυτών των σχολών μπορούν να επιλέξουν να εργαστούν είτε για ιδιωτικά σχολεία, τα οποία έχουν το δικό τους σύστημα πρόσληψης προσωπικού και διαφημίζουν ανοιχτές θέσεις όπως όλες οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, είτε να ακολουθήσουν τη διαδικασία πρόσληψης στο δημόσιο.
Διδάσκοντας στο δημόσιο
Αν και η διαδικασία για να διοριστεί κανείς μόνιμα στο δημόσιο έχει πολύ κόπο και απαιτεί πολύ χρόνο, η πρόσληψη σημαίνει μακροπρόθεσμη, σταθερή εργασία μέχρι να πάρει κανείς σύνταξη. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις ώρες διδασκαλίας που συνήθως είναι μεταξύ 8 π.μ. και 12 ή 2 μ.μ. και τις πολυάριθμες σχολικές αργίες, κάνει τη θέση του δασκάλου στο δημόσιο μια ελκυστική επιλογή, ιδιαίτερα για τις γυναίκες. Αυτό ισχύει παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες διδασκαλίας δεν είναι πάντα οι καλύτερες και ότι παίρνει πολύ καιρό μέχρι τον διορισμό.
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας ανακοινώνει έναν περιορισμένο αριθμό θέσεων για δασκάλους. Υπάρχουν διαφορετικές λίστες για δασκάλους πρωτοβάθμιας και καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και για κάθε ειδικότητα.
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, οι δάσκαλοι έπαιρναν μέρος σε διαγωνισμούς που προκήρυσσε το ΑΣΕΠ (Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού), το οποίο είναι υπεύθυνο για τις προσλήψεις προσωπικού στον δημόσιο τομέα. Στο πλαίσιο αυτών των διαγωνισμών, οι δάσκαλοι έπρεπε να δώσουν εξετάσεις σε θέματα σχετικά με το αντικείμενό τους. Στη συνέχεια, ταξινομούνταν με βάση τα αποτελέσματά τους και αυτοί που τα πήγαιναν καλύτερα στις εξετάσεις για κάθε κατηγορία προσλαμβάνονταν μόνιμα.
Τα τελευταία χρόνια το σύστημα άλλαξε και δεν περιλαμβάνει γραπτό διαγωνισμό, αν και υπάρχουν σκέψεις για την επιστροφή του. Αυτό που γίνεται τώρα είναι το εξής: Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές κατατάσσονται σε λίστες, ανάλογα με τα προσόντα τους. Το κάθε προσόν δίνει κάποιους πόντους, οι οποίοι λέγονται μόρια. Όσο πιο πολλά μόρια έχει κανείς, τόσο πιο ψηλά είναι στη λίστα και τόσο πιο κοντά στην πρόσληψη. Πώς συλλέγει αυτά τα μόρια; Από την εκπαίδευση, την εργασιακή εμπειρία και την προσωπική ζωή. Δηλαδή, παίζει ρόλο τι βαθμό έχει στο πτυχίο του, αν έχει μεταπτυχιακό, αν ξέρει ξένες γλώσσες (και πόσες), αν έχει λάβει κάποιου άλλου είδους μετεκπαίδευση, πόσα χρόνια εργάζεται, αν έχει παιδιά ή αν έχει κάποια αναπηρία.
Από αυτές τις λίστες, το Υπουργείο Παιδείας επιλέγει άτομα είτε για μόνιμη εργασία είτε για εργασία περιορισμένου χρόνου. Η τελευταία γίνεται με σύμβαση, η οποία συνήθως ανανεώνεται κάθε χρόνο. Εάν κάποιος επιλεγεί για μη μόνιμη εργασία, ονομάζεται αναπληρωτής. Μπορεί επίσης να εργάζεται και ως ωρομίσθιος, δηλαδή να πληρώνεται με την ώρα. Αυτή η διαδικασία του δίνει επιπλέον μόρια που θα τον οδηγήσουν κάποια στιγμή στη μόνιμη πρόσληψη.
Λόγω α) του μεγάλου αριθμού δασκάλων και β) του δυσκίνητου συστήματος για τον διορισμό, συνήθως παίρνει μεγάλο χρονικό διάστημα από την αποφοίτηση από το πανεπιστήμιο μέχρι τον μόνιμο διορισμό.
Είναι αρκετά σύνηθες για τους φρεσκοδιορισμένους δασκάλους να περνάνε μερικά χρόνια στην ελληνική ύπαιθρο, συχνά σε απομακρυσμένα χωριά ή νησιά. Συνήθως, επειδή τα περισσότερα ελληνικά πανεπιστήμια βρίσκονται σε μεγάλα αστικά κέντρα, οι δάσκαλοι επιλέγουν να μείνουν εκεί αφού τελειώσουν το πανεπιστήμιο και έτσι, η ελληνική κυβέρνηση δυσκολεύεται να βρει προσωπικό για την περιφέρεια. Στέλνοντας τους νέους δασκάλους εκτός των πόλεων, το κράτος καταφέρνει να στείλει προσωπικό στους παιδικούς σταθμούς και στα σχολεία στην ελληνική ύπαιθρο. Ταυτόχρονα, οι δάσκαλοι διορίζονται με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα μετακινηθούν εκεί που θέλουν. Οι περισσότεροι επιλέγουν να γυρίσουν στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη, επειδή το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού ζει σε αυτές τις δυο πόλεις.
Οι νηπιαγωγοί, οι δάσκαλοι και οι καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι υπάλληλοι του Υπουργείου Παιδείας. Οι μισθοί και η επαγγελματική εξέλιξή τους εξαρτώνται από το πόσα χρόνια εργάζονται και μπορούν να φτάσουν μέχρι και στη θέση διευθυντή ή σχολικού συμβούλου.
Φροντιστήρια
Τα φροντιστήρια υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα και είναι οργανωμένα, ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, που προσφέρουν ενισχυτική διδασκαλία για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, συνήθως τα απογεύματα ή τα Σαββατοκύριακα.
Οι μαθητές πηγαίνουν στα φροντιστήρια κυρίως κατά τη διάρκεια του λυκείου (15-18 χρονών), προκειμένου να προετοιμαστούν για τις εισαγωγικές εξετάσεις του πανεπιστημίου. (Το σύστημα εισαγωγής στα ελληνικά πανεπιστήμια είναι από μόνο του μια εξίσου πολύπλοκη υπόθεση!)
Πολλοί δάσκαλοι/καθηγητές επιλέγουν συνειδητά να διδάσκουν σε φροντιστήρια, γιατί δε θέλουν να εμπλακούν στη μακροχρόνια διαδικασία διορισμού στο δημόσιο που είδαμε παραπάνω. Επίσης, πολλοί εξαιρετικοί και χαρισματικοί καθηγητές κάποιες φορές προτιμούν αυτή την οδό, γιατί πιστεύουν ότι τους επιτρέπει να κάνουν τη διαφορά στη ζωή των μαθητών τους και να διδάσκουν με εναλλακτικούς, πιο δημιουργικούς τρόπους.
Ιδιαίτερα μαθήματα
Πέρα απ’ τα φροντιστήρια, στην Ελλάδα συνηθίζονται και τα ιδιαίτερα μαθήματα, τα οποία είναι με τη σειρά τους μια ολόκληρη «βιομηχανία». Οι δάσκαλοι που παρέχουν ιδιαίτερα μαθήματα μπορούν να βρουν οι ίδιοι τους μαθητές και να διαμορφώσουν το πρόγραμμά τους όπως θέλουν. Ανάλογα με την εμπειρία, τα αποτελέσματα των μαθητών σου στις εξετάσεις και τη φήμη σου, μπορείς να βγάζεις ένα πολύ καλό εισόδημα. Ωστόσο, οι περισσότεροι καθηγητές κάνουν ιδιαίτερα για μερικά χρόνια και μετά διορίζονται στο δημόσιο με την πρώτη ευκαιρία, γιατί αυτό τους παρέχει σταθερή εργασία, άδεια μετ’ αποδοχών και καλή σύνταξη.
++++++++++++++++++++++++
In the mood to learn more about Greece, with interesting texts in Greek and English + Audio?
Then the eBook «Greece; The Ultimate Listening and Reading Comprehension eBook is exactly what you are looking for.
