Γνωρίζατε ότι ο θεσμός της ‘Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης’ υπήρξε αρχικά ιδέα της Μελίνας Μερκούρη και ότι η πρώτη πόλη που έφερε τον τίτλο το 1985 ήταν η Αθήνα; Ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποια σχετικά ιστορικά στοιχεία.
Στις 22 Νοεμβρίου του 1983, στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα, με πρωτοβουλία της τότε Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, συγκεντρώθηκαν όλοι οι Υπουργοί Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η Μελίνα Μερκούρη πίστευε ότι εκείνη τη χρονική περίοδο τα πολιτιστικά θέματα δεν είχαν την ίδια προσοχή με τα πολιτικά και τα οικονομικά θέματα της Ευρώπης. Γι’ αυτό θα έπρεπε να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα, ώστε να προωθηθούν οι διάφορες ευρωπαϊκές κουλτούρες μέσα στα ίδια τα κράτη-μέλη.
Σε εκείνη τη συνάντηση, η Μελίνα τόνισε: ‘Ο ρόλος που καλούμαστε να παίξουμε ως Υπουργοί Πολιτισμού είναι ξεκάθαρος. Η ευθύνη μας τέτοια, που οφείλουμε να αναλάβουμε δράση. Ο πολιτισμός είναι η ψυχή της κοινωνίας’.
Η Μελίνα Μερκούρη πρόσθεσε επίσης: ‘Είναι καιρός να ακουστεί η φωνή μας με την ίδια δύναμη που ακούγεται η φωνή των τεχνοκρατών. Ο πολιτισμός, οι τέχνες και η δημιουργικότητα δεν έχουν λιγότερη σημασία από την τεχνολογία, το εμπόριο και την οικονομία’.
Στη συνέχεια, στις 19 Ιουνίου του 1983, η σχετική διακήρυξη υπογράφηκε στη Στουτγάρδη από τους αρχηγούς των κυβερνήσεων. Στόχος ήταν όλα τα μέλη της κοινότητας να κατανοήσουν σε βαθύτερο βαθμό την πολιτιστική τους δημιουργικότητα καθώς και την κοινή τους ιστορία και κουλτούρα. Η Μελίνα πρότεινε αμέσως να ορίζουν κάθε χρόνο μια ευρωπαϊκή πόλη ως πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πόλης της Ευρώπης ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1985 με την πόλη της Αθήνας να έχει πρώτη το σχετικό τίτλο. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής προεδρίας το 1999, ο θεσμός της ‘Πολιτιστικής Πόλης της Ευρώπης’ μετονομάστηκε σε ‘Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης’.
Το 2021 η Ελευσίνα θα είναι Πολιτιστική πρωτεύουσα μαζί με το Νόβισαντ της Σερβίας και την Τιμιοσοάρα της Ρουμανίας. Η Ελευσίνα είναι μια πόλη που ενώνει την αρχαία με την σύγχρονη Ελλάδα. Στην αρχαιότητα αποτελούσε μαζί με την Αθήνα, την Ολυμπία, τους Δελφούς και τη Δήλο τις 5 ιερές πόλεις της Αρχαίας Ελλάδος. Εκεί γίνονταν τα Ελευσίνια που ήταν γιορτή και μυστηριακή τελετή προς τιμήν της θεάς Δήμητρας και της Περσεφόνης.
Στην εποχή μας είναι μια ζωντανή βιομηχανική πόλη που βιώνει την κρίση. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μετακινήθηκαν στην Ελευσίνα εργαζόμενοι από όλα τα μέρη της Ελλάδας για να εργαστούν στις βιομηχανίες της περιοχής. Η βιομηχανική δραστηριότητα, όμως, αναπτύχθηκε άναρχα πάνω στις αρχαιότητες και δίπλα στην κατοικημένη περιοχή. Η ρύπανση του περιβάλλοντος πήρε μεγάλες διαστάσεις. Στον 21ο αιώνα, η αρχαιολογική ιστορία και η πρόσφατη βιομηχανική ανάπτυξη διαμόρφωσαν την εικόνα της σύγχρονης Ελευσίνας. Η ρύπανση χάρη και στους αγώνες των πολιτών έχει μειωθεί.
Με τίτλο «Μετάβαση στην EUphoria», η πρόταση της Ελευσίνας εστίασε στην αναβάθμιση που μπορούν να προσφέρουν οι τέχνες και ο πολιτισμός αν γίνουν το επίκεντρο κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας.
Παρακάτω ένα βίντεο που παρουσιάζει την σύγχρονη Ελευσίνα. Απολαύστε!
Χρήσιμο λεξιλόγιο
Η πρωτοβουλία = the initiative
Εφαρμόζω = to put into practice
Το κράτος-μέλος = the member state
Ο θεσμός = the institution
Η διακήρυξη = the declaration
Source: http://ecoc.poieinkaiprattein.org/Institution-of-European-Capital-of-Culture/the-vision-of-melina-mercouri/
