Θυμάστε ποια ήταν η πρώτη λέξη που μάθατε στα ελληνικά; Ξέρετε ποια ήταν η πρώτη λέξη που είπατε ως μικρό παιδί; Ο Βασίλης Αλεξάκης ψάχνει μέσα στο βιβλίο του την «Πρώτη Λέξη» που ξεστόμισε[1] ο άνθρωπος.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα Β. Αλεξάκη
Ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Δούλεψε ως δημοσιογράφος, κριτικός βιβλίων και χρονογράφος. Έχει ασχοληθεί με το χιουμοριστικό σκίτσο, τον κινηματογράφο και το θέατρο. Ζει στη Γαλλία για περισσότερα από 40 χρόνια. Είναι μοιρασμένος ανάμεσα στη Γαλλία και στην Ελλάδα.Έχει κερδίσει λογοτεχνικά βραβεία για τα έργα του στα γαλλικά και στα ελληνικά.
Ο Βασίλης Αλεξάκης έχει πάθος για τη γλώσσα. Η γλώσσα είναι πρωταγωνίστρια σε άλλα δύο βιβλία του: στη «Μητρική γλώσσα» (Εξάντας, 1995, Βραβείο Μεντισίς) ‘πρωταγωνιστεί’[2] το γράμμα «Ε» του ελληνικού αλφαβήτου που υπήρχε στην είσοδο του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς· στις «Ξένες λέξεις» (Εξάντας, 2003, Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας το 2004) ο συγγραφέας μάς συστήνει[3] την κεντροαφρικανική γλώσσα σάνγκο μέσα από το ταξίδι ενός σύγχρονου Οδυσσέα.
Το μυθιστόρημα «Η πρώτη λέξη» του Β. Αλεξάκη
Το κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου είναι ο Μιλτιάδης, Έλληνας καθηγητής φιλολογίας σε γαλλικό πανεπιστήμιο. Το όνειρο της ζωής του ήταν να μάθει ποια ήταν η πρώτη λέξη που ακούστηκε ποτέ από τον άνθρωπο. Μετά τον θάνατό του η αδελφή του του υπόσχεται να λύσει αυτό το αίνιγμα. Θα μιλήσει με διάφορους επιστήμονες και θα μάθει για τον ανθρώπινο εγκέφαλο, τη γλώσσα των μωρών, τους χιμπατζήδες και τον Homo sapiens, τον Δαρβίνο, τον Φρόιντ, τη νοηματική γλώσσα[4] και άλλα. Ανακαλύπτοντας πολλά για το μυστήριο της ανθρώπινης επικοινωνίας θα έρθει αντιμέτωπη[5] με ιστορικά, ανθρωπολογικά, φιλοσοφικά και γλωσσολογικά ερωτήματα: «Πού βρίσκεται η βάση της γλώσσας; Μπορούν οι πίθηκοι να λένε όχι; Πώς μια γλώσσα πεθαίνει; Ποιος επινόησε[6] τη λέξη νοσταλγία;». Θα καταφέρει άραγε να βρει την απάντηση που περιμένει ο αδελφός της;
«Είναι αδύνατο να κλείσεις το βιβλίο αυτό πριν διαβάσεις και την τελευταία λέξη».
– Gerard Guegan, Sud Ouest
Το μυθιστόρημα του Βασίλη Αλεξάκη με τίτλο «Η πρώτη λέξη» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εξάντας το 2011, οκτώ μήνες μετά τη γαλλική έκδοση. Ήταν υποψήφιο για τα λογοτεχνικά βραβεία Γκονκούρ και Ρενοντό.
[1] ξεστομίζω = λέω, βγάζω λέξη από το στόμα μου
[2] πρωταγωνιστώ = έχω τον βασικό ρόλο
[3] μας συστήνει = μας γνωρίζει, μας κάνει να μάθουμε
[4] η νοηματική γλώσσα = η γλώσσα που χρησιμοποιούν όσοι δεν μπορούν να μιλήσουν και να ακούσουν (με κινήσεις και εκφράσεις)
[5] έρχομαι αντιμέτωπος με = βρίσκομαι απέναντι από, αντιμετωπίζω
[6] επινοώ (Β2) = σκέφτομαι κάτι νέο, δημιουργώ με το μυαλό, εφευρίσκω
